“O
άνθρωπος που γεννήθηκε υφιστάμενος, υπακούει μόνο στον αρχηγό και ποτέ στο
κάλεσμα του πεπρωμένου”
Στέφαν
Τσβάιχ
H μάχη του Βατερλό έγινε στις 18/6/1815 και κατέληξε σε
συντριβή των δυνάμεων του Ναπολέοντα, όμως
ουσιαστικά όλα κρίθηκαν όταν ο Γάλλος στρατηγός Γκρουσύ, που είχε σταλεί για να
εντοπίσει τους Πρώσους, όταν ακούστηκαν από μακριά οι πρώτες κανονιές της μάχης,
δεν γύρισε να βοηθήσει τον Ναπολέοντα αλλά αποφάσισε απλά να ακολουθήσει τις
διαταγές που είχε πάρει...
Emmanuel De Grouchy |
“ Ξαφνικά, ενώ ο
στρατάρχης έτρωγε βιαστικά σε μια καλύβα, το έδαφος άρχισε να τρέμει αλαφρά
κάτω απ’ τα πόδια του. Έστησε τ’ αυτί του.
Ακούγεται ασταμάτητα ένα υπόκωφο μουγκρητό που όσο πάει και
ξεμακραίνει.
Είναι πυροβολικό, που
χτυπάει πολύ μακριά από δω, βέβαια, όχι όμως και σε απόσταση μεγαλύτερη από
τρεις ώρες. Μερικοί αξιωματικοί πέφτουν καταγής, σαν τους ινδιάνους, για ν’
ακούσουν καθαρότερα από πού έρχονται οι βροντές.
Ο κρότος είναι αδιάκοπος. Είναι το κανονίδι του Σαιν Ζεν η
αρχή της μάχης του Βατερλό.
Ο Γκρουσύ, συγκροτεί
συμβούλιο. Ο υπασπιστής του, Ζεράρ, φωνάζει με ορμή: «Πρέπει να βαδίσουμε προς
τα κει όπου ακούγονται τα κανόνια!» Ένας άλλος αξιωματικός, συμφωνεί: «Εμπρός
και ολοταχώς!»
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πως ο αυτοκράτορας
επιτίθεται κατά των Άγγλων και πως έχει αρχίσει μεγάλη μάχη.
Ο Γκρουσύ τάχει χαμένα.
Συνηθισμένος να υπακούει πάντοτε, ακολουθεί κατά γράμμα τις
διαταγές του αυτοκράτορα. Ο Ζεράρ γίνεται έξω φρενών, βλέποντας το δισταγμό
του: «Βαδίσατε προς τα κανόνια!» φωνάζει.
Η φράση αυτή του
κατωτέρου του, μπροστά σε είκοσι άλλους αξιωματικούς φαίνεται πιο πολύ σα
διαταγή παρά σαν παράκληση. Κι αυτό δεν αρέσει καθόλου στον Γκρουσύ.
Δηλώνει αποφασιστικά και απότομα πως δεν μπορεί να
παρεκκλίνει απ’ την αποστολή του αν δεν πάρει νέα διαταγή απ’ τον αυτοκράτορα.
Οι αξιωματικοί απογοητεύονται και τα κανόνια εξακολουθούν να βροντάνε μέσα σε
μια σιωπή γεμάτη αποδοκιμασία.
Ο Ζεράρ κάνει μια τελευταία απόπειρα: Παρακαλεί να του
επιτρέψουν τουλάχιστον να πάει αυτός με τη μεραρχία του και μερικές ίλες
ιππικού και θα τα καταφέρει να φτάσει έγκαιρα
. Ο Γκρουσύ σκέφτεται. Σκέφτεται ένα λεπτό.
Ένα λεπτό που κρίνει την ιστορία του κόσμου:
Αυτό το λεπτό στην καλύβα του Βαλχαίν κλείνει μέσα του τα
πεπρωμένα του Γκρουσύ, του Ναπολέοντα και όλου του κόσμου.
Θα καθορίσει ολόκληρο
το 19ο αιώνα, αυτό το αλησμόνητο λεπτό που βρίσκεται στα χέρια ενός γενναίου
αλλά χωρίς καμιά ιδιοφυΐα ανθρώπου, που σφίγγει νευρικά ανάμεσα στα δάχτυλά του
το χαρτί με τη μοιραία διαταγή του αυτοκράτορα.
Αν αυτή τη στιγμή ο
Γκρουσύ έδειχνε αποφασιστικότητα, αν φαινότανε αρκετά θαρραλέος για να πιστέψει
στον εαυτό του , στο δικό του άστρο, και να παραβεί την εντολή, η Γαλλία θα σωνότανε.
Αλλά ο άνθρωπος που γεννήθηκε υφιστάμενος, υπακούει μόνο στον αρχηγό και ποτέ
στο κάλεσμα του πεπρωμένου.
Έτσι αρνήθηκε κατηγορηματικά.
Όχι, δε θάτανε σωστό
να διαχωρίσει ένα σώμα στρατού που έτσι κι έτσι ήτανε αρκετά αδυνατισμένο. Έχει
την αποστολή να κυνηγήσει τους Πρώσους και τίποτα παραπάνω. Δε θα πάει κόντρα
στη θέληση του αρχηγού του.
Οι αξιωματικοί σωπαίνουν δυσαρεστημένοι. Οι πράξεις και τα
λόγια είναι από δω και μπρος άχρηστα πραγματικά: Η αποφασιστική στιγμή πέρασε
και δεν ξαναγυρίζει πια. Ο Ουέλιγκτον έχει τώρα θριαμβεύσει.
Συνεχίσουν την πορεία τους, ο Ζεράρ και ο Βαντάμ δαγκώνοντας
τα δάχτυλά τους, ο Γκρουσύ όλο και πιο αναποφάσιστος, όλο και πιο ανήσυχος,
γιατί, πράγμα παράξενο, οι Πρώσοι εξακολουθούν να είναι άφαντοι!
Θα πρέπει να
εγκατέλειψαν το δρόμο προς τις Βρυξέλες.
Σε λίγο οι ανιχνευτές φέρνουν άσχημα νέα: Οι Πρώσοι
μετέτρεψαν την υποχώρησή τους σε πορεία προς τα πλευρά του πεδίου της μάχης.
Ήτανε καιρός ακόμα να
τρέξουν να βοηθήσουν τον αυτοκράτορα κι ο Γκρουσύ περιμένει όλο και με πιο
μεγάλη ανυπομονησία τη διαταγή να κάμει μισή στροφή στην πορεία του. Αλλά
τίποτε δεν έρχεται.
Ακούγεται μόνο όλο και πιο ξέμακρα το υπόκωφο μούγκρισμα του
κανονιού που τραντάζει το έδαφος:
Είναι τ’ ατσάλινα
ζάρια της Μοίρας.”
Σχεδόν διακόσια χρόνια αργότερα, ο πρώην Ισπανός πρωθυπουργός
Θαπατέρο, στο βιβλίο του “El Dilema” περιγράφει το δραματικό παρασκήνιο της
Συνόδου των G20 τον Νοέμβριο του 2011.
Εκεί, ο Έλληνας πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, ενώ είχε αναγγείλει
διεξαγωγή δημοψηφίσματος, δέχεται αυστηρές
επιπλήξεις (και κάποιες χριστοπαναγίες από τον Σαρκοζί) και αμέσως αλλάζει στάση
και ακυρώνει τα πάντα.
Είναι νομίζω κοινή πεποίθηση όλων, ότι εκείνη την εποχή ίσως
να υπήρχε η δυνατότητα, με μικρές έστω πιθανότητες επιτυχίας, η Ελληνική κυβέρνηση
να αντιστεκόταν στην μοίρα που οι δανειστές της, τής επιφύλασσαν.
Όμως ο Έλληνας πρωθυπουργός απλά ακολούθησε τις εντολές...
Τον διαδέχθηκε ένας τραπεζίτης που το σύστημα είχε το θράσος
να τοποθετήσει ως πρωθυπουργό και να τον παρουσιάσει ως ..την ελπίδα της χώρας,
του οποίου η τύχη σήμερα αγνοείται.
Ο επόμενος, Αντώνης Σαμαράς, και αυτός υποσχέθηκε αντίσταση,
μόνο που οι υποσχέσεις του διαλύθηκαν το ίδιο βράδυ των εκλογών, ακολουθώντας
και αυτός τα βήματα των προκατόχων του.
Η Ελληνική πολιτική σκηνή γεννά υπάκουους διαχρονικά.
Τα Αγγλικά, Γαλλικά, Ρωσικά κόμματα των πρώτων χρόνων του εύθραυστου
Ελληνικού κράτους, διαδέχθηκαν μια σειρά υπάκουων βασιλιάδων και άλλων διαχειριστών
της εξουσίας και των ξένων δανείων:
Από το “ιδού ο στρατός
σας” μέχρι τους ξενοκίνητους πραξικοπηματίες, και μεταπολιτευτικά τον “εθνάρχη”,
τον Α. Παπανδρέου, Μητσοτάκη, Σημίτη, Καραμανλή κλπ, όλοι απεδείχθησαν υπάκουοι
στις έξωθεν εντολές.
Ακόμα και τώρα, σε περιβάλλον οικονομικής κατάρρευσης, η νέα
φουρνιά υπάκουων- 58, ποτάμια, λίμνες κλπ- ετοιμάζει το πολιτικό μέλλον της.
Δυστυχώς παρόλο που θα έπρεπε να έχουμε μάθει από τα λάθη
μας, εξακολουθούμε να επαναλαμβάνουμε τα ίδια σφάλματα
Το λάθος του Γκρουσύ έστειλε τον Βοναπάρτη ξανά στην εξορία, όμως
ο μικρόσωμος κορσικανός με τον Ναπολεόντειο Κώδικα άλλαξε ριζικά την χώρα του,
την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα, καθιερώνοντας την ισότητα των πολιτών
έναντι του νόμου, την ελευθερία επιλογής
εργασίας, αλλά και την αρχή του κοσμικού κράτους στα ευρωπαϊκά φεουδαρχικά βασίλεια.
Επίσης, έδειξε στους επόμενους πως όλα είναι δυνατά για
αυτούς που τολμούν:
“Ο
Ναπολέων, νομίζω, έγραψε: “On s’ engage et puis … on voit”.
Σε ελεύθερη μετάφραση: “πρώτα εμπλέξου
και μετά …βλέπεις”.
Όντως,
αυτό κάναμε τον Οκτώβρη του 1917.”
SXY