Θεσσαλονίκη, 16 / 4 / 2014
Αγαπητέ Τριαντάφυλλε,
Όταν µε πληροφόρησαν για την κινησή σου να κατεβάσεις τα πορτρέτα των κατοχικών δηµάρχων της Θεσσαλονίκης, ήταν σαν να ανέβαζες το δράµα µου, το δράµα των Εβραίων της πόλης µας τόσο ψηλά, ώστε να το βλέπουν όλοι και να θυµούνται. Όχι από µίσος, είµαι πολύ γέρος πια και έχω τη σοφία να µην µισώ, αλλά γιατί σταµάτησε το διαρκές έγκληµα της επιβράβευσης, όσων έµµεσα ή άµεσα συνέβαλαν στην τραγωδία µας. Ήταν κάτι που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και δεκαετίες. Όµως, δεν έγινε. Κι εγώ, όπως και όλοι όσοι ζήσαµε τον διωγµό από τους ναζί , ποτέ δεν καταλάβαµε το γιατί. Αντί για καταδίκη, επιβράβευση. Αντί για αποκαθήλωση, έπαρση κι αποθέωση του µίσους. Μέχρι τώρα πολλές φορές είχαµε εκφράσει την δυσφορία µας γι αυτό. Μας αγνόησαν, χωρίς να µας εξηγήσουν το γιατί. Χαιρετίζω και τιµώ την πράξη σου, σαν ένα από τα θύµατα που από σύµπτωση γλίτωσε το κρεµατόριο, επέστρεψα στη Θεσσαλονίκη, και συνέχιζα να ζω.
Αυτό ήταν το δικό µου καθήκον: να ζήσω και να γίνω ένα ζωντανό "όχι" στον ναζισµό και τον φασισµό, όπως και όλοι εκείνοι που επέστρεψαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το καθήκον των «αρχόντων» της πόλης ήταν, όχι να προστατέψουν εµένα , αλλά την µνήµη των εκατοντάδων χιλιάδων που χάθηκαν αποδοκιµάζοντας τους κατοχικούς δηµάρχους για ουσιαστικούς και συµβολικούς λόγους. Δυστυχώς δεν το έκαναν µε αποτέλεσµα να αποθρασυνθούν οι νοσταλγοί του Χίτλερ. Και να που σήµερα το αυγό του φιδιού έσπασε και βγήκαν τα φίδια κι άρχισαν πάλι να απειλούν και να ασελγούν στη µνήµη των θυµάτων. Και ήρθε η πράξη σου αυτή να αποκαταστήσει την ιστορική µνήµη και να διορθώσει το λάθος όλων των προηγούµενων .
Έστω και τώρα, η πόλη έκανε το καθήκον της. Και σήµερα αισθάνοµαι την ανάγκη να πω ένα µεγάλο ευχαριστώ για ότι έκανες και να στείλω ένα µήνυµα: το να διαπράττεις ένα έγκληµα είναι κακό. Αλλά, είναι δύο φορές κακό να το επιβραβεύεις έµµεσα ή άµεσα.
Με εκτίµηση & σεβασµό,
Ρόµπυ Βαρσάνο